PORADNIK: Przegląd darmowych wtyczek do DAW

Każdy z producentów oraz realizatorów dźwięku dysponuje serią swoich ulubionych narzędzi, które zwiększają możliwości jego cyfrowej stacji roboczej. Standardowo, środowiska DAW wyposażone są we wtyczki efektów. Te narzędzia pozwalają modyfikować oraz wzbogacać brzmienia.

W tym artykule przedstawię krótkie zestawie przydatnych, darmowych rozszerzeń działających na platformach Windows oraz Mac OS, które jakością i możliwościami brzmieniowymi nie odbiegają od płatnych rozwiązań. Z racji tego, że obecnie stacje robocze wyposażone są w transparentne wtyczki audio, poniższy tekst skupia się na bardziej unikalnych narzędziach. Bez wydawania złotówki można uzyskać ciekawe efekty i funkcje kreujące unikalną charakterystykę dźwiękową.

Różne systemy, różne formaty

Te narzędzia potocznie zwane są wtyczkami VST, które swoją nazwę dziedziczą od rozwiązania Virtual Studio Technology stworzonego przez firmę Steinberg. Zależnie od wybranej stacji roboczej i systemu operacyjnego, wtyczki dźwiękowe mogą występować i być dostarczone w różnych formatach.

W przypadku systemu Windows najpopularniejsze jest rozwiązanie VST, które funkcjonuje w Cubase, FL Studio, Ableton Live, Studio One, Reason, Reaper oraz innych. Firma Apple w swoich systemach stosuje rozwiązanie nazwane Audio Unit. Jest to firmowe rozwiązanie dla wtyczek audio stosowane w oprogramowaniu Logic Pro. Nowe wydania Avid Pro Tools stosują rozwiązanie zwane AAX (Avid Audio eXtension). Jest to kolejny autorski format, który działa tylko w oprogramowaniu Avid.

Wszystkie pluginy dostępne są w dwóch popularnych formatach – VST oraz AU. Nie wszystkie wymienione poniżej systemy są dostępne w technologii AAX.

Korektory dźwiękowe

Zaczynając od najpopularniejszych, a zarazem najbardziej przydatnych narzędzi przestawiam kilka ciekawych uwag na temat cyfrowych korektorów dźwiękowych, które mogą Państwo wykorzystać w swoich cyfrowych stacjach dźwiękowych. Niektóre korektory przedstawione poniżej umożliwiają uzyskiwanie dodatkowych efektów, które koloryzują dźwięk i naśladują zachowanie sprzętu analogowego.

TDR VOS SlickEQ

Zespół programistów współpracujący z wytwórnią Tokyo Dawn Records stworzył kilka wspaniałych narzędzi. Jednym z nich jest SlickEQ. Jest to świetny equalizer symulujący korektory znajdujące się w konsolach studyjnych. Zawiera kilka trybów pracy odpowiadających za symulacje różnego rodzaju konsol - od Brytyjskich, po Amerykańskie, Niemieckie i Rosyjskie. Zawiera też saturator, który po dołączeniu go do kilka kanałów pozwala na uzyskanie oryginalnego brzmienia. Konstrukcja tego equalizera umożliwia uzyskiwanie czystego, nowoczesnego brzmienia, także w wersji vintage.

Zobacz więcej: https://www.tokyodawn.net/tdr-vos-slickeq

Voxengo Marvel GEQ

Stworzony przez firmę Voxengo, wspaniały korektor – to korektor z liniową fazą. Jedną z bardzo użytecznych funkcji tego korektora jest możliwość separacji sygnałów stereo, postrzeganych jako środek przestrzeni stereo oraz kanały "boczne" (Mid-Side). Z racji swojej konstrukcji nadaje się świetnie zarówno do pracy na indywidualnych ścieżkach dźwięku, jak i podczas procesu masteringu.

Zobacz więcej: https://www.voxengo.com/product/marvelgeq

PTEq-X

Zespół programistów z Ignite Amps stworzył symulacje kultowego, pasywnego analogowego korektora firmy Pultec. Poziom jego wykonania odpowiada standardom wtyczek komercyjnych. Z racji tego, iż jest to korektor cyfrowy, który stara się naśladować charakterystykę dźwiękową lampowego Pultec EQP-1A, można spodziewać się po nim przyjemnej kolorystyki oraz łatwej obsługi.

Zobacz więcej: http://www.igniteamps.com/#pteq-x

TDR Nova

Kolejny wytwór zespołu Tokyo Dawn Labs – to equalizer Nova. Jest on equalizerem dynamicznym, co sprawia, że można by go zaliczyć również do grupy kompresorów. Oferuje unikalne podejście pozwalające na modyfikowanie określonych częstotliwości, co umożliwia nie tylko kontrolę natężenia sygnału, lecz także zmianę charakterystyki wybranych regionów na dynamiczną.

Zobacz więcej: https://www.tokyodawn.net/tdr-nova

SONEQ

Ostatni z polecanych darmowych korektorów – to SONEQ. Emuluje on bliżej nieokreślone rozwiązanie analogowe. Cechuje się atrakcyjną, ciepłą charakterystyką dźwięku. Wart jest sprawdzenia i stosowania w różnych projektach.

Zobacz więcej: https://sonimus.com/products/soneq

Kompresory

Teraz kolej na narzędzia, które wspierają nas w kontroli dynamiki sygnału – i to niezależnie od tego, czy zależy nam na eksponowaniu ważnych dla nas elementów, czy też na zwiększeniu postrzegalnej głośności. Poniższe wtyczki oferują ciekawe rozwiązania. Modyfikują one ścieżki audio tak, by uzyskać brzmienie na najwyższym poziomie. Poniżej przedstawię kompresory zawierające nowoczesną, transparentną charakterystykę dźwiękową oraz układy, które stosujemy w momencie, gdy chcemy uzyskać brzmienia przypominające brzmienie analogowe. Niektóre z nich starają się wiernie oddać charakterystykę efektów uzyskiwanych w studiach analogowych.

TDR Kotelnikov

Na pierwszy ogień idzie transparentny, ale posiadający  wiele ciekawych funkcji kompresor wcześniej pojawiającego się zespołu Tokyo Dawn Records. Reaguje on na RMS i jest transparentny. To mój faworyt. Jest bardzo przydatny w procesie masteringu.

Zobacz więcej: https://www.tokyodawn.net/tdr-kotelnikov

DC1A

To wyrób firmy Klangheim. Kompresor ten symuluje kompresor analogowy o bardzo dużej możliwości kreowania dźwięku. Ciekawie koloruje brzmienie. Świetnie nadaje się do instrumentów perkusyjnych i ścieżek wokalnych.

Zobacz więcej: https://klanghelm.com/contents/products/DC1A/DC1A.php

Rough Rider 3

Świetny, bardzo agresywny kompresor stworzony przez firmę Audio Damage. Jest użyteczny gdy zależy nam na intensywnej kompresji na ścieżkach rytmicznych.

Zobacz więcej: https://www.audiodamage.com/pages/free-downloads

Limitery

Zarówno limitery audio jak i kompresory są wykorzystywane do zarządzania dynamiką sygnału audio. Limitery są głównie wykorzystywane w procesie masteringu, o którym można się dowiedzieć w innych artykułach. Ich celem jest zwiększenie postrzegalnej głośności zsumowanych ścieżek audio. Dlatego ich działanie jest bardziej agresywne. Celem ich stosowania jest też postawienie limitu na wysokości fali dźwiękowej, tak, aby nie przesterowała głośników podczas odtworzenia finalnego utworu.

Limiter No 6

Limiter stworzony przez rosyjskiego programistę o pseudonimie vladg. Posiada bardzo ciekawe opcje związane ze wzbogacaniem dźwięku, wbudowanym kompresorem na wejściowym sygnale oraz ochroną przez clippingiem i ISP (szczytami znajdującymi się próbkami audio), które przyczyniają się do przesterowania nagrań z niższym bitratem.

Zobacz więcej: https://www.kvraudio.com/product/limiter-no6-by-vladg-sound

Loudmax

Bardzo prosty w użyciu limiter, który w przystępny sposób pozwala uzyskać głośne nagranie. Jego siła leży w prostocie oraz w transparentnym przetwarzaniu sygnału.

Zobacz więcej: https://loudmax.blogspot.com

Pogłosy oraz Echa

Ambience

Pogłos został stworzony przez Magnusa Jonssona, programistę cyfrowego audio. Jest to bardzo ciekawy algorytmiczny procesor pozwalający na tworzenie bardzo przyjemnych pogłosów kojarzących się z małymi pokojami, jak też nierealnych wielkich przestrzeni.

Zobacz więcej: http://magnus.smartelectronix.com/#Ambience

Protoverb

Darmowa wtyczka stworzona przez firmę U-He specjalizującą się w tworzeniu efektów i syntezatorów. Jest to kreatywny reverb. Kalkulacje swoich parametrów wykonuje na podstawie podanego kodu tekstowego. Pozwala na ciekawe artystyczne rozwiązania.

Zobacz więcej: https://u-he.com/products/protoverb

Valhalla Freq Echo

Freq Echo jest ciekawą wtyczką pozwalającą uzyskać ciekawe, nierealne efekty pogłosu i echa. Wysokiej jakości silnik dźwiękowy daje bardzo przyjemne rezultaty.

Zobacz więcej: https://valhalladsp.com/shop/delay/valhalla-freq-echo

Valhalla Supermassive

Kolejny darmowy plugin firmy Valhalla. Reverb i Delay w jednym. Wtyczka stworzona do niesamowicie długich pogłosów.

Zobacz więcej: https://valhalladsp.com/shop/reverb/valhalla-supermassive

Narzędzia Do Pracy Nad Stereo

Przydatne efekty, które pozwalają manipulować sygnałem stereofonicznym. Dzięki nim możemy zmieniać postrzeganie dźwięków w przestrzeni.

Stereo Tool

To darmowe narzędzie stworzone przez firmę Flux. Wizualizuje ono ścieżki stereo oraz pozwala na manipulacje prawym i lewym kanałem tak, by uzyskać mocniejsze brzmienie (efekt) stereo, lub też zawęzić jego obszar.

Zobacz więcej: https://www.flux.audio/project/stereo-tool-v3

Ozone Imager 2

To wtyczka stworzona przez firmę Izotope, znaną z rozwiązań do mixu i masteringu. Pozwala na wręcz chirurgiczną modyfikację sygnału pod względem stereofonicznego pozycjonowania.

Zobacz więcej: https://www.izotope.com/en/products/downloads/ozone_imager2.html

Procesory Dźwiękowe i Zestawy Wtyczek

Na sam koniec lista ciekawych wtyczek, które nie wpasowywały się w poprzednie kategorie lub też oferowane są zbiorczych darmowych zestawach.

IVGI

To kolejne narzędzie firmy Klangheim. Jest to saturator dźwiękowy, który posiada szerokie spektrum regulacji od lekkiego dodania ciepła do mocnego przesteru.

Zobacz więcej: https://klanghelm.com/contents/products/IVGI/IVGI.php

Saturation Knob

Został stworzony przez renomowaną firmę Softube. Ten saturator dźwiękowy świetnie nadaje się do obróbki ścieżki perkusyjnej oraz wokalnej; dodaje im ciekawej tekstury i ciepła.

Zobacz więcej: https://www.softube.com/saturationknob

TAPE CASSETTE & TAPE CASSETTE 2

Te dwa wspaniałe pluginy pozwalającą na uzyskanie taśmowego ciepła w nagraniach. Wtyczki te mocno wzbogacają brzmienie, dając nowe życie istniejącym ścieżkom. Obie różnią się konstrukcją i charakterystyką.

Zobacz więcej: https://www.caelumaudio.com/CaelumAudio/?Page=TapeCassette
Zobacz więcej:https://www.caelumaudio.com/CaelumAudio/?Page=TapeCassette2

Bertom Denoiser

Świetna wtyczka przeznaczona do redukcji szumu w sygnale, stworzona przez developera o pseudonimie Bertom. Oferuje kilka przydatnych parametrów, które pozwalają oczyścić sygnał z niechcianych artefaktów. Dostępna jest na zasadzie „płać ile chcesz”.

Zobacz więcej: https://www.bertomaudio.com/denoiser.html

Airwindows Plugins Starter Kit

Chris Johnson - niezależny developer, twórca procesorów dźwiękowych, jest odpowiedzialny za darmową paczkę pełną najwyższej klasy pluginów. Starter Kit zawiera w sobie 3 equalizery, 3 kompresory, 2 narzędzia do monitoringu, oraz genialne symulacje konsol analogowych. Chris swoje cyfrowe kreacje porównuje 1 do 1 z prawdziwym studyjnym sprzętem.

Zobacz więcej: http://www.airwindows.com/airwindows-plugins-starter-kit

I to koniec darmowych rozszerzeń, które proponuję w tym artykule. Jeśli są Państwo zainteresowani takimi wpisami, zapraszam do komentowania.

Bernard Pietraga jest managerem w Unisono Szkoły Muzycznej, zajmuje się też realizacja nagrań z koncertów w Unisono.
https://www.ksztalceniemuzyczne.pl

Czytaj także

• Interfejsy audio - wszystko o interfejsach audio