PORADNIK: Nagrywanie i edycja audio

Zanim zaczniemy nagrywać, musimy mieć możliwość słyszenia tego, co rejestrujemy, za pośrednictwem monitorów odsłuchowych lub słuchawek podłączonych do wyjścia (output) naszego interfejsu audio.

Istnieją dwa rodzaje monitorowania przez program DAW (software monitoring) lub bezpośrednio przez interfejs audio (direct monitoring). Program DAW umożliwia nam monitoring ścieżki, na której chcemy nagrać źródło dźwięku, najczęściej w postaci ikonki znajdującej się na ścieżce audio. Umożliwi to nam sprawdzenie naszego toru nagraniowego przed rejestracja.

Naciśniecie czerwonego przycisku na ścieżce, na której chcemy nagrywać, powoduje monitorowanie sygnału z wejścia interfejsu audio. Poziom sygnału możemy obserwować na wskaźniku.

Sygnał ze źródła dźwięku należy odpowiednio wzmocnić w interfejsie audio, dzięki czemu nasz tor nagraniowy będzie gotowy do rejestracji. Niektóre interfejsy audio dają możliwość monitorowania bezpośredniego przez ich własne wyjście, np. słuchawki. Kiedy będziemy korzystać z tego rozwiązania, należy pamiętać, zęby w programie wyłączyć opcje monitorowania sygnału wejścia (software input monitoring), w przeciwnym wypadku obydwa sygnały się nałożą, tworząc nieprzyjemny efekt słuchowy.

Przykład interfejsu audio z funkcja bezpośredniego monitorowania sygnału (przycisk direct).

Nagrywanie ścieżki audio

Jeśli wykonaliśmy omówione wcześniej kroki, należy stworzyć ścieżkę z wejściem (input), do którego podłączyliśmy nasze źródło dźwięku. Program zapyta nas przy tworzeniu ścieżki, które wejście karty dźwiękowej ma nagrywać, lub domyślnie przypisze nagrywanie do pierwszego widocznego przez siebie wejścia, co w razie potrzeby możemy zmienić. Czas coś nagrać!

Ustawiamy wybrane do nagrania ścieżki w gotowości do nagrywania (czerwone kółeczko record),aktywujemy przycisk rec na pasku transportu i zaczynamy rejestracje. Aby zakończyć, naciskamy stop. Nasz program utworzy obraz pliku (region) na ścieżce. Dzięki możliwościom, jakie daje nam program DAW, liczbę powtórzeń rejestracji ścieżek ogranicza tylko pojemność dysku twardego. Jeśli nie jesteśmy zadowoleni z efektu nagrania, możemy skasować nagrany region i ponowić rejestracje na tej samej ścieżce.

Tworzenie ścieżki w programie PreSonus Studio One.

W sytuacji nieumyślnego skasowania nagranego regionu program udostępnia nam w menu edycji opcje undo, za pomocą której możemy cofnąć kilka dokonanych ostatnio operacji. Programy umożliwiają nam nagrywanie wielu regionów na jednej ścieżce. W przypadku rejestracji kolejnych ujęć bardzo pomocne będą dwie funkcje, znajdujące się na każdej ścieżce - mute i solo (najczęściej pod postacią ikonek M i S). Mute pozwoli nam wyciszyć dana ścieżkę (np. poprzednio nagrana), zaś naciskając przycisk solo, będziemy słyszeć tylko wybrana ścieżkę. Tych dwóch funkcji możemy używać zarówno na kilku ścieżkach, jak i w przypadku odsłuchiwania poszczególnych regionów na ścieżkach. Wystarczy zaznaczyć myszka interesujący nas region bądź regiony i wybrać funkcje.

(Nagrywanie ścieżki w programie PreSonus Studio One.

Przy nagrywaniu ścieżek audio niezwykle pomocne są dwie techniki. Pierwsza z nich może być użyteczna w sytuacji, gdy nie jesteś zadowolony z jakiegoś fragmentu nagrania, np. zauważyłeś błąd techniczny w pewnej partii utworu. Możesz wtedy zastosować technikę dogrywania fragmentu utworu na już istniejącej ścieżce (punch-in recording). Pro- gram DAW utworzy nowy region pomiędzy punktem włączenia i wyłączenia nagrywania, pozostawiając oryginalny plik na dysku komputera. W ten sposób nie tracimy bezpowrotnie materiału, który zastępujemy. Druga przydatna technika jest nagrywanie w pętli (cycle recording). Pozwala ona na nagrywanie kilku wersji w tym samym zaznaczonym fragmencie utworu bez zatrzymywania. W tym celu należy zaznaczyć pewien obszar na podziałce czasu i uruchomić te funkcje. Podczas rejestracji będą tworzone kolejne regiony, z których później możemy wybrać najlepsze. Polecam stosowanie obu technik rejestracji od początku twojej pracy z programem DAW. Czas dokończyć nagranie. Trzymam za ciebie kciuki!

Cyfrowa edycja audio

Nieodłącznym elementem pracy w programie DAW jest cyfrowa edycja pojedynczych śladów audio. Będziemy z niej korzystać w celu dopracowania brzmienia, usunięcia niektórych problemów oraz aranżowania regionów i ścieżek, aby otrzymać odpowiednia strukturę przed zmiksowaniem naszego materiału.

Okno edycji w programie Steinberg Cubase.

Edycje audio możemy wykonywać na dwa sposoby. Pierwszy z nich odbywa się w głównym oknie projektu. W celu edycji audio należy zaznaczyć interesujący nas region lub ścieżkę (składająca się z kilku regionów) i wybrać odpowiednie narzędzie edycyjne. Drugi sposób to dokonanie tego za pomocą specjalnego edytora audio. Zazwyczaj aby to wykonać, należy zaznaczyć region lub regiony i uruchomić okno edycji plików audio (audio window/sample editor) za pomocą podwójnego kliknięcia na region w oknie projektu.

Na zaznaczonej ścieżce audio widzimy wykres fali. Pokazuje on czas trwania danego pliku (takty, sekundy) oraz amplitudę, mierzona w decybelach (dB). Im wyższa amplituda fali, tym głośniejszy sygnał. Pozioma linia na ścieżce oznacza cisze. Okno edycji umożliwia nam prace z dźwiękiem za pomocą narzędzi graficznych. Występują one we wszystkich programach DAW, jednak mogą zdarzać się różnice w nazewnictwie i metodach edycji. Podstawowe techniki edycyjne to:

• Normalize - normalizacja, pozwala podnieść poziom sygnału pliku audio poprzez podniesienie najwyższych punktów fali (peaks) do 0 dB. Niestety, wraz ze wzrostem sygnału pojawia się więcej szumów, dlatego najlepiej stosować normalizacje na plikach o dosyć małych różnicach w dynamice;
  

• Gain adjusting / gain change - pozwala podnieść poziom całego sygnału o określoną liczbę decybeli (dB);
  

• Fadein - stopniowe narastanie głośności sygnału;
  

• Fadeout - stopniowe wyciszenie sygnału;
  

• Fimecompression / expansion - rozciągniecie lub skrócenie dźwięku w czasie bez zmiany częstotliwości tego dźwięku;
  

• Invert - odwrócenie fazy sygnału;
  

• Reverse - odtwarzanie zaznaczonego obszaru wstecz;
  

• Silence - zamienia zaznaczony obszar w absolutna cisze;
  

• DC offset removing - usuwa tzw. DC offset, który pojawia się w nagraniu jako odchylenie wykresu fali dźwiękowej od centralnej osi.
  

Fragment pochodzi z książki „Homerecording dla każdego” autorstwa Piotra Kardasa, która dostępna jest na stronie www.homerecording4all.com.