Akustyka architektoniczna i budowlana - czyli co każdy powinien wiedzieć

Czy zdarzyło się, że mieliście problem z akustyką pomieszczenia? Hałas przenikał przez ściany waszego mieszkania i można było co do sekundy określić, czym akurat zajmują się sąsiedzi?

Akustyka to dziedzina wiedzy praktycznie niezbędna we współczesnym projektowaniu architektonicznym, które odnosi się nie tylko do właścicieli studiów nagrań, ale także zwykłych użytkowników biur czy mieszkań - czyli praktycznie całego społeczeństwa.

Po wielu latach na światło dzienne wychodzą problemy związane z mniej lub bardziej świadomymi zaniedbaniami, które w trakcie użytkowania budynków mieszkalnych i przemysłowych mocno zaniżyły komfort życia i pracy. Okazuje się, że nawet niewielka ingerencja w akustykę pomieszczenia, czy też konstrukcji obiektu, pozwala na osiągnięcie znakomitych rezultatów.

Menu na skróty:

• Co właściwie słyszymy?
• Gdzie szukać wiedzy, czyli sprawy porządkujące
• Podstawowe parametry ścian
• Akustyka pomieszczeń - czyli co warto usłyszeć w biurze, a co w studiu nagraniowym
• Od czego zacząć?

Co właściwie słyszymy?

Dźwięk to wrażenie słuchowe, wywołane falą akustyczną, hałas natomiast - wszelkie dźwięki niepożądane w danym miejscu i czasie. To, co słyszymy, to tak naprawdę chwilowe, bardzo szybkie zmiany ciśnienia powietrza. Załóżmy, że mamy do czynienia z trzema przypadkami - wyobraźmy sobie, że na posadzce w hali produkcyjnej stoi dosyć spora maszyna, która stanowi źródło hałasu.

W drugim przypadku mamy do czynienia z nowocześnie zaprojektowanym biurem, w którym znajduje się duża liczba osób. W trzecim z kolei można zwizualizować sobie kilka sąsiadujących mieszkań, w których toczy się normalne życie - biegają dzieci, lokatorzy oglądają telewizję i słuchają muzyki. Akustyka posiada nieco odmienne, lecz posiadające te same podwaliny wytłumaczenie dla każdej z tych sytuacji.

do góry

Gdzie szukać wiedzy, czyli sprawy porządkujące

Często przyjmuje się umowny podział na dwie gałęzie tej samej dziedziny, opisującej zachowywanie się fali dźwiękowej w budynkach. Jedną z nich jest akustyka pomieszczeń, która obejmuje wszelkie kwestie dotyczące rozchodzenia się fali akustycznej w pokoju, sali, czy też hali produkcyjnej.

Jeżeli macie problem z kiepską zrozumiałością mowy podczas wykładu lub konferencji albo projektujecie studio nagrań, to właśnie jej prawa będą Was dotyczyły. Drugą jest natomiast akustyka budowlana / architektoniczna, dzięki której możemy obliczyć izolacyjność ścian i przegród. Zajmijmy się najpierw tym drugim przypadkiem.

do góry

Podstawowe parametry ścian

Załóżmy, że do przegrody w budynku dociera fala akustyczna, wywołana jednym z trzech wymienionych wcześniej źródeł (maszyna, mowa, kroki). Zgodnie z prawami fizyki, drgania powietrza wywołują niezauważalne drgania ściany / podłogi, przez co promieniują się dalej i dalej... aż do wytracenia energii do niesłyszalnego poziomu (w uproszczeniu).

Ten mechanizm można w prosty sposób opisać poprzez trzy współczynniki - α (określający część energii fali pochłoniętą przez konstrukcję przegrody), β (określający część energii odbitą od przegrody) oraz τ (określający część energii transmitowaną dalej). W zależności od sposobu, w jaki ściana została zaprojektowana i zbudowana, wzajemny stosunek tych współczynników będzie się zmieniał.

Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje izolacyjności akustycznej - od dźwięków powietrznych i uderzeniowych. Inna powinna być struktura przegrody służącej wytłumieniu kroków, inna dla słów, wreszcie zupełnie odmiennie projektuje się izolacje akustyczne dla przemysłu.

W przypadku pracy nad wyciszaniem hałasu od maszyn wymagane są również odpowiednie podkładki antywibracyjne, albo też nietypowa konstrukcja podłogi. Tak naprawdę tylko odpowiednie połączenie wszystkich elementów układanki daje pożądany efekt, dlatego nasze realizacje wiele razy, paradoksalnie, zmniejszyły koszty przebudowy. Planowanie przede wszystkim.

do góry

Akustyka pomieszczeń - czyli co warto usłyszeć w biurze, a co w studiu nagraniowym

Chwilę wcześniej wspomnieliśmy o współczynniku α, który opisuje chłonność akustyczną. Jeżeli kiedyś zastanawialiście się, jak wygłuszyć problematyczne pomieszczenie, to na pewno zauważyliście, że specjalistyczne materiały budowlane (np. panele Vicoustic, Jocavi, Auralex) posiadają zadeklarowaną / zmierzoną wartość takiego współczynnika.

Można wczytać się głębiej, docierając do tego, że nie dla wszystkich częstotliwości jest on taki sam - jedne ustroje lepiej pracują w pomieszczeniach z muzyką, inne znakomicie sprawdzają się dla mowy. Panele akustyczne w zastosowaniach biurowych to bardzo częsty przykład naszych realizacji, okazuje się, że zapewnienie prawidłowej akustyki w miejscu pracy znacznie zwiększa produktywność - szczególnie tam, gdzie pracuje wielu ludzi jednocześnie.

do góry

Od czego zacząć?

Jak zawsze, najważniejsze jest określenie problemu. W trakcie trwania działalności Acousticity mieliśmy mnóstwo przypadków, w których faktycznym źródłem kłopotów okazywało się być coś zupełnie innego, niż zakładała dzwoniąca do nas osoba. Najczęstszym przykładem są mieszkania w blokach - często mieszkańcy skarżą się na zbyt małą izolacyjność stropów, od razu mając w głowie pomysł na wykonanie sufitów podwieszanych, czy też innych konstrukcji we własnym pokoju.

Nie zawsze jednak jest to najlepsze rozwiązanie - często zaproponowane przez nas izolacje pod podłogi (panele, deski, czy wykładzinę) czy też maty akustyczne potrafią świetnie zadziałać, bez potrzeby kompleksowych remontów. Wykończenie budynków przez deweloperów czasami pozostawia wiele do życzenia, dlatego warto zainwestować samemu. Po to - żeby czuć się znacznie bardziej komfortowo.

do góry

Opracowanie: Acousticity Dream Team
http://www.acousticity.pl