"Sejm to małe piwo..." - kulisy produkcji na Eurowizja Junior 2019

17 Konkurs Piosenki Eurowizji dla Dzieci (Eurowizja Junior), będący jednym z najbardziej innowacyjnych i zaawansowanych technologicznie wydarzeń odbył się 24 listopada 2019 w Arenie Gliwice. Walory produkcyjne, wizualne i brzmieniowe przedsięwzięcia jednogłośnie okrzyknięto jako "spektakularne", a organizatorzy oraz zaangażowany sztab czołowych krajowych profesjonalistów celująco wywiązali się z powierzonych im zadań. Impreza, choć mająca mniejszą rangę i rozmach co główne konkursy Eurowizji, udowodniła, że możliwe jest organizowanie wydarzeń na najwyższym, światowym poziomie w oparciu o  rodzime firmy. 

Organizatorem głównym była TVP S.A., wspierana między innymi przez doświadczone i znane na polskim rynku firmy Gigant Sound / LETUS (dźwięk) i TSE (światło). Ich pracownicy wspólnymi siłami podjęli się wyjątkowo trudnego projektu, jakim było stworzenie od podstaw całego wydarzenia, w oparciu jedynie o wytyczne Europejskiej Unii Nadawców, znanej pod angielskim skrótem EBU (European Broadcast Union). Całość, od koncepcji i projektu do wykonania i realizacji, to sukces polskich fachowców, na których spoczywała niebagatelna odpowiedzialność – spektakl na najwyższym poziomie dostarczony zarówno do 8 tysięcy widzów na sali, jak i milionów telewidzów w Europie, Azji i Australii.

Etap preprodukcji rozpoczął się na początku roku 2019. Pierwsze projekty i rysunki scenografii i oświetlenia powstały w kwietniu, z kolei następne miesiące to czas intensywnej pracy całego zespołu nad porównywaniem i dopracowywaniem licznych koncepcji rezultatu końcowego, a następnie odnalezienie skutecznego sposobu na jego implementację techniczną. Jak wspominają twórcy wydarzenia, pomysłów i rozwiązań było bardzo wiele, a np. wewnętrzne spotkania podczas wyboru odpowiednich koncepcji projektów połączeń mikserskich i innych koncepcji połączeń systemowych nagłośnienia przebiegały w wyjątkowo intensywnej atmosferze, jak dodaje Jerzy Taborowski "obrady Parlamentu przy tym to małe piwo!". 

Standardy i oczekiwania były bardzo wysokie. Każdy, nawet najmniejszy szczegół ustawień świateł, projekcji multimediów czy realizacji dźwięku musiał być zatwierdzony przez przedstawicieli EBU, monitorujących każdy etap produkcji. Kiedy już osiągnięto konsensus co do technikaliów nadeszła pora na instalację scenografii, systemów emisji, oświetlenia, nagłośnienia i projekcji multimedialnej, która zajęła ponad dwa tygodnie (!), a po których nastąpiły kolejne dni intensywnych prób. 

W trakcie instalacji okazało się, że jednym z podstawowych wyzwań będzie podwieszenie monstrualnej ilości sprzętu i dekoracji na dostępnych punktach podwieszeniowych – ich ilość była ograniczona, a co więcej, były one rozmieszczone w bardzo dużej asymetrii względem sceny. W tego typu przedsięwzięciu światło i multimedia mają wyższy priorytet niż nagłośnienie, które z uwagi na profil wydarzenia musiało pozostać absolutnie niewidocznym dla kamer – skuteczne podwieszenie wielu ton sprzętu i dekoracji było możliwe tylko dzięki dobrej współpracy zaangażowanych ekip, koordynowanej przez szefa oświetlenia TVP, Adama Tyszkę. 

Nagłośnienie na Eurowizja Junior 2019

Instalacja nagłośnieniowa podzielona była na kilka stref (scenę, pomieszczenie prób – tzw. IEM ROOM, pomieszczenie Press Room oraz stanowiska FOH i MON) i składała się z potężnego systemu Outline rozwieszonego na scenie, szeregu współpracujących konsolet DiGiCo, rozbudowanego systemu odsłuchu z systemami bezprzewodowymi oraz tradycyjnymi wedge'ami, a także tzw. Playback Racka, umożliwiającego niezawodne odtwarzanie podkładów muzycznych. 

Do nagłośnienia sali zaprojektowano rozbudowany, precyzyjnie brzmiący system głośnikowy marki OUTLINE. Użyto 48 modułów GTO C-12, 42 moduły SUPERFLY, około 60 modułów MANTAS (uwzględniając frontfill) oraz 20 subbasów DBS 18-2. Całość podwieszonego systemu wraz z wyciągarkami i systemem racków mocy ważyła około 10 ton, a każde z gron było kontrolowane trzema niezależnymi sterowaniami za pomocą programu ARMONIA+. Dodatkowo zastosowano procesory NEWTON firmy Outline oraz GALILEO firmy Meyer Sound. Na konwencjonalny system monitorowy składały się wedge L-acoustics 115HiQ, a w tym specjalnie zaprojektowane i przygotowane transparentne monitory oparte o 2x10”/1,4”. Całość napędzana była końcówkami mocy POWERSOFT X8, a także końcówkami serii K (K10 i K20). 

Zgodnie z wytycznymi EBU, podkłady muzyczne odtwarzane były nie w formie nagrań stereofonicznych, a 28 ścieżek audio, niezależnie miksowanych na konsoletach DiGiCo dla sceny głównej, pomieszczenia IEM Room i sekcji monitorowej. Wykorzystano 4 konsolety DiGiCo SD5 i 2 konsolety DiGiCo SD12 spiętych za pomocą urządzeń OPTOCORE, oraz dodatkowo jedną konsoletę Soundcraft Vi7000 i trzy sztuki Yamaha CL/QL5. Miksery, ich zasilacze oraz urządzenia pomocnicze były  redundantne. Większość sygnałów była dystrybuowana poprzez światłowody. Użyto łącznie około 2,8 km światłowodów oraz 1.6 km skrętki.

Aby móc zapewnić absolutnie niezawodny system odtwarzania, skonfigurowano w pełni redundantny i wyrafinowany Playback Rack, oparty o urządzenia marek DirectOut (EXBOX BLDS, EXBOX64, MADI BRIDGE) i RME (MADI FACE XT) i komputery z oprogramowaniem Reaper i Sequoia, obsługującym odtwarzanie ścieżek audio. Audiostacja, polski dystrybutor programu Sequoia, udostępnił firmie Gigant Sound licencję na czas trwania spektaklu.

Próby przeprowadzano równolegle w sali IEM Room (próby wstępne) i na scenie (próby główne). Wielką trudnością był wymóg stosowania przez artystów tych samych systemów bezprzewodowych w sali prób, co na scenie, bez ich zdejmowania czy zmieniania – oznaczało to, że systemy te muszą zachować pełną sprawność w miejscach oddalonych od siebie o około 60 metrów, w dzielących je korytarzach czy na stanowisku MON – bez przerw w transmisji i z zachowaniem stuprocentowej niezawodności. Wykorzystano autorski, nietypowy system połączeń i konfiguracji antenowej: rozwiązanie śmiałe, niekonwencjonalne i niestosowane wcześniej, ale jak się okazało – w pełni skuteczne.

Muszę przyznać, że rozpoczynając pracę przy tym projekcie nie spodziewałem się, do czego dojdziemy. (...) Chcieliśmy znaleźć drogę najbezpieczniejszą, najbardziej stabliną i z jak najmniejszym marginesem błędu". 

 Wojciech Łopaciuk, Szef departamentu dźwięku z ramienia TVP S.A. 

Użyto ponad 300m kabli antenowych oraz system anten heksoidalnych i konwencjonalnych w odpowiednich lokalizacjach. Duże utrudnienie w przygotowaniu i konfiguracji złożonego systemu bezprzewodowego stanowił również ogromny ekran LED, generujący swoje robocze częstotliwości, które zdecydowanie nie współpracowały z systemami bezprzewodowymi.

Na potrzeby odsłuchu przygotowano łącznie 24 kanały nadajnikowe SHURE PSM 1000+ oraz około 40 odbiorników typu body pack wraz ze słuchawkami. Dla bezprzedowowych systemów mikrofonowych przygotowano 32 kanały AXIENT DIGITAL AD z główkami Beta 58A, 24 redundantne kanały AXIENT DIGITAL ADX z główkami DPA DeFacto, a także 32 sztuki SHURE ULX-D z mikrofonami nagłownymi. W PRESS ROOM'ie działała dodatkowa baza ośmiu mikrofonów bezprzewodowych AXIENT DIGITAL AD. 

„Dzięki odpowiednio skonfigurowanemu całemu systemowi audio oraz doświadczeniu obsługi mogliśmy zapewnić precyzyjny i przejrzysty dźwięk, na to zwróciły uwagę wszystkie ekipy Wykonawcze. Na moje ręce  trafiały podziękowania za znakomite brzmienie oraz doskonałą pracę ekip obsługi technicznej i realizacyjnej.”

 Jerzy Taborowski ( CEO Gigant Sound / LETUS )

Oświetlenie na Eurowizja Junior 2019

Instalacji oświetleniowej i scenograficznej przyświecała idea uzyskania wrażenia lekkości, dużej przestrzeni oraz wysokiej atrakcyjności wizualnej dla dzieci. Wielke wrażenie wywarła "wstęgowa" scenografia autorstwa Giorgos Stylianou-Matsis'a.

Ekrany diodowe oraz media serwery dostarczone zostały przez firmę Wizja Multimedia Sp. z o.o. Łączna powierzchnia ekranów LED wynosiła prawie 600m2. Dodatkowo zamontowane zostały urządzenia Video Led Tape oraz Led Strip o łącznej długości wynoszącej 2438 metrów bieżących. Obraz wyświetlany był z media serwerów DISGUISE, połączonych systemem BARCO E2 a całością sterowaliśmy przy pomocy konsolet GrandMA2. Project Managerem wydarzenia był Bartosz Kolecki, a szefem ekipy technicznej na miejscu był Mateusz Marchlewski. Oprawa graficzna oracz część wizualizacji do występów poszczególnych krajów została przygotowana przez Razorlight Studio, którym przewodził właściciel i reżyser projekcji multimedialnych Piotr Szabliński.

"Cały show może się podobać. Skoro na nas on robi wrażenie, a my takie rzeczy robimy codziennie, to faktycznie jest się z czego cieszyć".

 Arkadiusz Grzanko, Dyrektor Techniczny TVP S.A.

Oświetlenie podzielone było na trzy działy: światła efektowego, światła białego oraz obsługi video. Każdy z nich posiadał własną konsoletę – wszystkie z nich połączone były timecode'm. 

TVP S.A zdecydowała się na współpracę z firmą TSE, mającą duże doświadczenie w pracy telewizyjnej oraz posiadającą sprawną i zaufaną ekipę. To właśnie TSE dostarczyła większość sprzętu wykorzystanego na imprezie. Podczas niemal 3-tygodniowego montażu pracowało piętnastu techników TSE; podczas prób i realizacji na miejscu obecnych było obecnych 13 pracowników TSE, w tym 7 dedykowanych do obsługi followspotów.

Wykorzystano oprawy Scenius Profile i Sharpy i B-Eye K20 marki Clay-Paky, Turbo Ray od High End Systems, Martin Quantum Profile, Mega Pointe i Robin Wash firmy Robe, Mini PanelFX od Ayrton, a także PixelPary i SGM P-5. Łącznie 1200 ruchomych i 300 nieruchomych opraw świetlnych. Pewną trudnością okazał się brak profili i frontów LED – przy tak intensywnym czasie pracy, lampy zużywały się, co oznaczało konieczność okresowego dostrajania kolorystyki. 

Praca oświetlenia była nierozerwalnie związana z pracą kamer i systemu nadawczego (całość sterowana była z użyciem systemu Cuepilot). Niski wzrost dzieci na scenie wymusił nieco inny styl pracy kamer oraz oświetlenia sceny:

Potrzebowałem lamp, które podkreślą decor na scenie. Przy niższym wzroście artystów kadry kamer inaczej funkcjonują, dlatego potrzebowaliśmy do szerokich planów ładnego wypełnienia, w które idealnie wpasowały się TurboRay, gdyż same w sobie ślicznie wyglądają - poza oczywiście ich szerokimi możliwościami technicznymi.

 Adam Tyszka, główny projektant oświetlenia TVP S.A.

Na stanowisku FOH mieścił się dział projekcji multimediów, światła efektowego i białego, a także efektów specjalnych (dymu, CO2) oraz obsługi systemu Kinesys. Dodatkowo obecne były rzecz jasna wozy transmisyjne TVP, z których w ścisłej współpracy z FOH-em sterowano między innymi przesłonami kamer. 

Eurowizja to impreza precyzyjnie zaplanowana od początku do końca, praktycznie brak tutaj miejsca na improwizację. Wszystkie ruchy kamer, kadry oraz sekwencje i programy oświetlenia są z góry zaplanowane i przełączane, stąd właśnie konieczność synchronizacji timecode'm (z pomocą przyszedł tutaj stosunkowo nieznany program TimeLord) i stosowanie choćby systemów CuePilot. Rzecz jasna, zawsze konieczny jest plan B, choćby na ostatni utwór wieczoru, gdzie zwycięzcy konkursu w wielkich emocjach często wykraczają poza ustaloną choreografię. W tej sytuacji aktywowane jest sterowanie ręczne  z użyciem systemu Follow-Me.

Czytaj także: 17. konkurs Eurowizji Junior 2019